Trong toán học, việc tính thể tích hình hộp chữ nhật là một trong những bài toán cơ bản nhưng rất quan trọng. Hiểu rõ cách tính thể tích hình hộp chữ nhật không chỉ giúp ích cho học tập mà còn có ứng dụng thực tiễn trong cuộc sống hàng ngày. Trong bài viết này, Viện đào tạo Vinacontrol sẽ hướng dẫn bạn cách tính thể tích hình hộp chữ nhật và giải quyết các dạng bài tập liên quan từ cơ bản đến nâng cao.
1. Công Thức Tính Thể Tích Hình Hộp Chữ Nhật
Để tính thể tích hình hộp chữ nhật, bạn cần biết ba kích thước cơ bản: chiều dài (a), chiều rộng (b) và chiều cao (h). Công thức tính thể tích được biểu diễn như sau:
Công Thức
V = a x b x h
- V là thể tích
- a là chiều dài
- b là chiều rộng
- h là chiều cao
Ví Dụ:
Cho một hình hộp chữ nhật có chiều dài 5cm, chiều rộng 4cm và chiều cao 2cm. Thể tích của hình hộp này được tính như sau:
Giải:
V = 5 x 4 x 2 = 40 cm³
2. Các Dạng Bài Tập Liên Quan Đến Tính Thể Tích Hình Hộp Chữ Nhật
2.1. Tính Thể Tích Hộp Chữ Nhật
Ví dụ: Tính thể tích của một hộp chữ nhật có chiều dài 4cm, chiều rộng 3cm và chiều cao 2cm.
Giải:
V = 4 x 3 x 2 = 24 cm³
2.2. Tính Một Trong Ba Kích Thước Khi Có Thể Tích Và Hai Kích Thước Còn Lại
Ví dụ: Tính chiều rộng của một hộp chữ nhật có thể tích 240cm³, chiều dài 4cm và chiều cao 5cm.
Giải:
V = a x b x h <=> 240 = 4 x b x 5
=> b = 12cm
2.3. Tìm Chiều Cao Khi Biết Thể Tích Và Hai Kích Thước Còn Lại
Ví dụ: Tìm chiều cao của một hộp chữ nhật có thể tích 420cm³, chiều dài 14cm và chiều rộng 3cm.
Giải:
V = a x b x h <=> 420 = 14 x 3 x h
=> Chiều cao h = 10cm
2.4. Tính Thể Tích Hộp Chữ Nhật Bị Cắt Bỏ Một Phần
Ví dụ: Tính thể tích của một hộp chữ nhật có chiều dài 12cm, chiều rộng 6cm và chiều cao 3cm nếu một phần của hộp bị cắt bỏ.
Giải:
V = a x b x h
V = (12 x 6 x 3) - (4 x 3 x 3)
=> V = 216 - 36 = 180cm³
2.5. Tính Thể Tích Khi Có Một Lỗ Hình Tròn Đục Ra
Ví dụ: Tính thể tích của một hộp chữ nhật có chiều dài 10cm, chiều rộng 8cm và chiều cao 6cm nếu một lỗ hình tròn bán kính 2cm được đục ra.
Giải:
V = (10 x 8 x 6) - (π x 2² x 6)
V = 480 - 25.12 = 454.88cm³
2.6. Tính Thể Tích Hộp Chữ Nhật Không Đều
Ví dụ: Tính thể tích của một hộp chữ nhật không đều, có chiều dài 10cm, chiều rộng 5cm và chiều cao 4cm. Mặt phẳng dưới cùng của hộp là một hình tam giác đều với cạnh 6cm.
Giải:
V = (10 x 5 x 4) + (1/2 x 6 x 4)
V = 200 + 12 = 212cm³
3. Các Bài Tập Tự Luyện Tại Nhà
Dưới đây là một số bài tập để bạn có thể tự luyện tập tính thể tích hình hộp chữ nhật:
- Một vòi nước mỗi giờ chảy được 500 lít nước. Hỏi vòi nước chảy đầy bể nước dạng hình hộp chữ nhật có chiều dài 5m, chiều rộng 1,5m và chiều cao 1,6m sẽ hết bao lâu?
- Tính diện tích xung quanh và diện tích toàn phần của một hình lập phương có thể tích 25000cm³.
- Một bể bơi dạng hình lập phương cạnh 16m. Hỏi để đổ đầy bể nước đó cần bao nhiêu lít nước?
- Một bể nước hình hộp chữ nhật có chiều dài 2m. Sau khi đổ vào bể 120 thùng nước, mỗi thùng chứa 20 lít thì mực nước của bể là 0,8m.
- a) Tính chiều rộng của bể nước.
- b) Người ta đổ thêm 60 thùng nước nữa thì đầy bể, hỏi bể cao bao nhiêu mét?
- Tính thể tích của một tấm bìa hình hộp chữ nhật có chiều dài 15cm, chiều rộng 9cm, chiều cao 12cm.
- Một bể nước hình hộp chữ nhật có các kích thước chiều dài 3m; chiều rộng kém chiều dài 1,8m; chiều cao 1,5m. Hỏi bể đó chứa được bao nhiêu lít nước?
- Tính thể tích hình hộp chữ nhật không nắp biết chiều dài 75cm, chiều rộng 40cm và chiều cao 35cm.
- Tính thể tích của một hình hộp chữ nhật có diện tích xung quanh bằng 448 cm², chiều cao 8cm, chiều dài hơn chiều rộng 4cm.
- Tính thể tích hình hộp chữ nhật có chiều dài a, chiều rộng b và chiều cao c:
- a) a = 7 cm; b = 5 cm; c = 12cm
- b) a = 3 m; b = 2 m; c = 1 m
- Một bể cá dạng hình hộp chữ nhật có chiều dài 90cm, chiều rộng 50cm và chiều cao 75cm. Mực nước ban đầu trong bể cao 45cm. Người ta cho vào bể một hòn đá có thể tích 18dm³. Hỏi mực nước trong bể cao bao nhiêu xăng-ti-mét?
4. Kết Luận
Việc nắm vững cách tính thể tích hình hộp chữ nhật rất cần thiết trong nhiều lĩnh vực, từ học tập đến ứng dụng trong cuộc sống. Hy vọng rằng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về công thức và cách giải quyết các bài tập liên quan đến thể tích hình hộp chữ nhật.
Nếu bạn cần thêm thông tin hay hỗ trợ, đừng ngần ngại liên hệ với Viện đào tạo Vinacontrol. Chúng tôi luôn sẵn sàng giúp đỡ bạn trong hành trình học tập của mình!
Tham Khảo Thêm
Chúc bạn học tập hiệu quả!
